طراحی و تبیین مدل توان رقابتی (رقابت پذیری) با رویکرد مدیریت زنجیره تامین در صنعت خودرو

تغییر، یکی از ویژگیهای اصلی محیط سازمانها در عصر رقابتی جدید می باشد وشرط بقای سازمان های عصر کنونی توانایی پاسخگویی سریع و به موقع خود به تغییرات محیطی است، آنچه که در ادبیات مدیریت از آن تحت عنوان "رقابت پذیری" یاد می شود. رقابت پذیری سازمان بر مبنای دو رویکرد مبتنی بر منابع و مبتنی بر بازار می باشد و سازمانها برای کسب جایگاه مناسب رقابتی باید هر دو منظر را مورد توجه داشته باشند. عملکرد بهینه زنجیره تامین می تواند مبنایی برای برآورده نمودن نیازمندیهای هر دو رویکرد رقابت پذیری باشد. تحقیق حاضر با هدف طراحی و تبیین مدل رقابت پذیری با رویکرد مدیریت زنجیره تامین در صنعت خودرو انجام شده است. این پژوهش را می توان از نظر دسته بندی تحقیقات بر حسب نحوه گردآوری داده ها از نوع تحقیقات توصیفی-پیمایشی و از نظر هدف از نوع پژوهشهای توسعه ای کاربردی دانست .در این مطالعه پس از مرور ادبیات علمی ،استفاده از نظر خبرگان و روش دلفی متغیرهای اصلی تحقیق شناسایی شده و مدل مفهومی اولیه بر مبنای روابط بین این متغیرها تدوین گردید در ادامه پرسشنامه ای حاوی 100 سوال جهت جمع آوری داده های مرتبط با ارزیابی این مدل طراحی گردید.سپس با نظرسنجی از خبرگان در مرحله اول پنج شرکت خودرو ساز بزرگ که فرایندهای زنجیره تامین در آنها عملیاتی شده بودند و در مرحله بعد با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی و فرمول کوکلان ،از میان مدیران و کارشناسان ارشد این شرکتها ،225نفر به طور تصادفی به عنوان نمونه آماری پژوهش انتخاب شدند و پرسشنامه های مربوطه در بین این افراد توزیع و جمع آوری گردید. داده های حاصله پس از تایید نرمال بودن به تناسب سوالات تحقیق، با آزمونهای معادلات ساختاری، رگرسیون ساده و چند گانه، همبستگی پیرسون ، فریدمن و آزمون میانگین تک نمونه ای بررسی گردیدند. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده های پژوهش نشان داد که محرک های محیطی تاثیر مستقیمی بر فرایندهای زنجیره تامین درونی و محرک های درون سازمانی شرکت های تحت مطالعه دارند و محرک های محیطی از طریق عوامل درون سازمانی فرایندهای زنجیره تامین را تحت تاثیر قرار می دهند.همچنین عملکرد فرایندهای زنجیره تامین نتایج رقابت پذیری سازمان را هم بر مبنای رویکرد بازار و هم بر مبنای رویکرد منابع تحت تاثیر قرار می دهد.نتایج فرعی حاصل از این تحقیق نشان داد، اولویت بندی عناصر زیر مجموعه ابعاد اصلی مدل ، مهمترین محرک محیطی موثر بر صنعت خودرو رویدادهای قانونی و اجتماعی است .در بعد عوامل درون سازمانی ، مهمترین شاخص استراتژی سازمان و در بعد فرایندهای زنجیره تامین ، متغیر تولید است. علاوه بر این اولویت بندی متغیرهای زیر مجموعه نتایج رقابت پذیری بر مبنای بازار نشان داد که اولین نشانه از عملکرد بهینه سازمان در نتیجه فعالیت های بهینه در فرایندهای زنجیره تامین تثبت جایگاه رقابتی سازمان و در بعد رقابت پذیری در بر مبنای رویکرد منابع اولین نتیجه حاصله ایجاد ارزش و کاهش بهای تمام شده تولید است.